De aanraken-is-zetten regel zegt dat als men een stuk aanraakt, men daar ook mee dient te spelen. Ook geldt dat als het stuk eenmaal losgelaten is, de zet voorbij is. Er is echter een uitzondering. Wanneer de speler aanzet J’adoube zegt (Frans voor ‘Ik raak aan’), mogen de stukken aanraakt worden om ze recht te zetten.
Judit Polgar – Garry Kasparov
In 1994 was Polgar uitgenodigd om deel te nemen aan het ‘Linares GM tournament’. Dat is een toernooi voor de beste spelers ter wereld. In haar partij tegen Kasparov stond ze er in zet 36 niet best voor, maar toen gebeurde er iets opmerkelijks. Kasparov speelde zijn paard naar c5 waarna hij plotseling het paard naar f8 verplaatste. De vraag is nu of Kasparov het paard op c5 even had losgelaten of niet. Zo ja, dan moet het paard naar c5 gespeeld worden.
Na die zet kan Polgar Lc6 spelen waarmee de toren van zwart verloren gaat. Kasparov zei het gevoel hebben dat hij het stuk niet had losgelaten. De 17-jarige Polgar dacht hier anders over maar wilde geen bezwaar maken. Het was haar eerste uitnodiging voor zo’n groot toernooi en wilde niet in een oncomfortabele situatie terecht komen. De arbiter gaf aan dat Kasparov het stuk niet losliet en dat het gewoon naar f8 gespeeld mocht worden. Tien zetten later gaf Polgar op.
Hiraku Nakamura – Garry Kasparov
In de partij tegen Judit Polgar is het wellicht een twijfelgeval of Kasparov zijn paard had losgelaten, maar tijdens de ‘Ultimate Blitz Challenge’ in 2016 tegen Nakamura is het overduidelijk. Kasparov doet alsof zijn neus bloedt. Let op Nakamura zijn gezicht, hij kan er wel om lachen. Toch eindigde de partij in remise.
Limburg Open Chess Tournament
Tijdens het Limburg Open in 2019 deed zich een heel pijnlijk moment voor. Althans, voor de speler met de zwarte stukken. In een partij in de 2050+ groep stond zwart er gewonnen voor. Beide spelers hadden minder dan een minuut op de klok (15 sec increment). Zwart aanzet pakte het paard beet en pakte de loper. Terwijl de speler de loper beet had, zette hij het snel terug en speelde zijn paard naar f5. De arbiter stond ernaast en greep gelijk in: onreglementaire zet! Eenmaal de loper aangeraakt moet de loper ook geslagen worden. Pat! Vol ongeloof staarde de speler recht vooruit. Onder grote druk vergeet men eenvoudig de aanraken-is-zetten regel.
Denk jij dat je dit eindspel wel goed kan uitspelen? Probeer het dan hier…
https://lichess.org/study/UVV0mRvr/1MrWpBXw#1
(wel snel zetten hè, de tijd was bijna op!)
